Azzedine Alaïa: Επανεξέταση της συλλογής υψηλής ραπτικής του 2003 σε έκθεση

Το 2003 ήταν καθοριστικό έτος τόσο για τον Azzedine Alaïa όσο και για την ιστορία της μόδας. Στις 23 Ιανουαρίου, μετά από έντεκα χρόνια σιωπής, επέστρεψε στο προσκήνιο της υψηλής ραπτικής. Τη δεκαετία του 1980, γιορτασμένος ως ο «Βασιλιάς των Καμπυλών», ο Alaïa είχε κατακλύσει τον κόσμο της μόδας, δημιουργώντας ρούχα που φαινόταν να εξυμνούν το γυναικείο σώμα. Ωστόσο, τη δεκαετία του 1990, εν μέσω της κυριαρχίας του μινιμαλισμού και του εμπορικότητας, επέλεξε να κάνει ένα βήμα πίσω. Στην ησυχία του ατελιέ του, δεν άκουγε τον θόρυβο της μόδας, αλλά τον ρυθμό του ψαλιδιού που έκοβε απότομα και την ανάσα του ίδιου του υφάσματος. Μέσα από αυτή τη σιωπή αναδύθηκε μια θαυματουργή στιγμή: η συλλογή υψηλής ραπτικής του 2003.

Αυτό το ιστορικό κεφάλαιο έρχεται τώρα για άλλη μια φορά στο προσκήνιο στην έκθεση «Azzedine Alaïa, της γλυπτικής σιωπής ― η συλλογή Couture του 2003», που πραγματοποιείται από τις 12 Σεπτεμβρίου έως τις 16 Νοεμβρίου 2025, στο Fondation Azzedine Alaïa. Σε επιμέλεια των Carla Sozzani, Joe McKenna και Olivier Saillard —τριών προσωπικοτήτων βαθιά εναρμονισμένων με την αισθητική του Alaïa— η έκθεση λαμβάνει χώρα κάτω από την ίδια γυάλινη οροφή που στέγαζε την αρχική παρουσίαση. Μέσα σε αυτόν τον φωτεινό χώρο, περίπου τριάντα αρχειακά έργα αναπνέουν ξανά.

Τα σακάκια και τα ρεντινγκότ απελευθερώνονται από την ακαμψία των ευθειών γραμμών, στρεφόμενα αντ' αυτού σε λοξά κοψίματα. Οι τζιν φούστες μεταμορφώνουν ένα άκαμπτο ύφασμα σε κάτι ελαφρύ σαν πούπουλο, ενώ η μουσελίνα αιωρείται τόσο απαλά όσο η ίδια η αναπνοή. Το λιτό φόρεμα με φερμουάρ θυμίζει μοναστική αυτοσυγκράτηση, αλλά αποκαλύπτει μυστηριωδώς το γυναικείο σώμα. Κροκόδειλος σε ασπρόμαυρο χρώμα χαράζει επιβλητικές σιλουέτες. Τα πουκάμισα ανθίζουν σε λευκό κρίνο. Τα κεντήματα λάμπουν σαν να απορροφούν φως. Αυτά τα έργα δεν ενσαρκώνουν μια επίδειξη δεξιοτεχνίας, αλλά μια αδιάκοπη βελτίωση της «αόρατης τεχνικής» - μια αγνή αφοσίωση στην τέχνη της κατασκευής ρούχων.

Η έκθεση εμπλουτίζεται από ταινίες και φωτογραφίες. Στα πλάνα της αρχικής επίδειξης, η ποίηση του Jacques Prévert, η φωνή της Arletty και τα τραγούδια της Juliette Gréco συνοδεύουν τα σταθερά βήματα των μοντέλων, με κάθε ένδυμα να αποκτά νέο φως με κάθε βήμα. Η ταινία του Claudio Del Rio, Afo mon bébé, γυρισμένη μέσα από τα μάτια του αγαπημένου σκύλου της Alaïa, προσφέρει μια οικεία οπτική των παρασκηνίων — αποτυπώνοντας τη σιωπή, την εστίαση και την τέχνη στην πιο εκλεπτυσμένη τους μορφή. Στον δεύτερο όροφο, ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Bruce Weber, που δεν έχουν προβληθεί ποτέ, αρχικά παραγγελθείσες για τη Vogue Italia το 2003, αποκαλύπτουν ρούχα που δεν κατακτούν το σώμα, αλλά μάλλον χαράζουν απαλά τα περιγράμματά του, αναδεικνύοντας μια ήσυχη νέα θηλυκότητα. 

Το 2003, το κοινό ξέσπασε σε χειροκροτήματα. Τα χειροκροτήματα βροντούσαν, όμως ο ίδιος ο Alaïa δεν εμφανίστηκε. Για αυτόν, δεν είχε ποτέ σημασία το θέαμα - ήταν τα ενδύματα, φωτεινά στη σιωπή, που μιλούσαν. Αυτή ακριβώς η στάση ήταν η ουσία της αισθητικής του. «Ως ενδύματα, ανεξάρτητα από το υλικό ή τον σκοπό, όλα αξίζουν ίσο σεβασμό», παρατήρησε κάποτε ο Alaïa. Σε αυτή την έκθεση, κάθε κομμάτι -είτε υψηλής ραπτικής είτε prêt-à-porter- λάμπει ως μια «γλυπτική στιγμή», διαχρονική και αυτάρκης.

Περισσότερα από είκοσι χρόνια μετά από εκείνη την αξέχαστη μέρα, τα ρούχα στέκονται ξανά κάτω από την γυάλινη οροφή, σμιλευμένα στη σιωπή, θέτοντάς μας ένα ερώτημα που αντηχεί στο πέρασμα του χρόνου: Μπορεί η μόδα να μας αγκαλιάσει πραγματικά πέρα ​​από τα όρια του χρόνου;

Ευγενική προσφορά: Ίδρυμα Alaïa 

Κείμενο: Elie Inoue